Żywność ekologiczna w ostatniej dekadzie zyskuje na popularności. Wiele osób wybiera ją, ponieważ uważa, że są to produkty bezpieczniejsze, zdrowsze i smaczniejsze w porównaniu z żywnością uprawianą konwencjonalnie. Jednak istnieją także głosy, że nie warto przepłacać. Więc jak jest naprawdę? Przyjrzyjmy się bliżej temu tematowi.
Co oznacza „ekologiczny”?
Zacznijmy od sprawdzenia, kiedy warzywa i owoce mogą być nazywane ekologicznymi?
Jedną z głównych różnic między rolnictwem ekologicznym a konwencjonalnym jest stosowanie syntetycznych nawozów chemicznych. Rolnictwo konwencjonalne pozwala na stosowanie syntetycznych nawozów, obornika, kompostu, osadów ściekowych i innych dodatków uzdatniających glebę. Certyfikowane rolnictwo ekologiczne dopuszcza do stosowania tylko obornik, kompost oraz inne naturalne nawozy. Syntetyczne nawożenie jest zabronione w rolnictwie ekologicznym.
Drugą główną różnicą między tymi dwoma rodzajami rolnictwa jest stosowanie pestycydów i herbicydów. Rolnictwo konwencjonalne pozwala na korzystanie z dowolnych produktów dostępnych na rynku (oczywiście niezakazanych przez prawo), natomiast ekologiczne rolnictwo dopuszcza tylko kilka pestycydów, dlatego musi polegać w dużej mierze na stosowaniu, takich praktyk uprawy jak np. płodozmian, w celu zwalczania szkodników i chwastów. Pestycydy dozwolone w rolnictwie ekologicznym to te, które uważa się, że nie pozostawiają żadnych pozostałości w gotowych do spożycia produktach.
Ogólnie rzecz biorąc, celem rolnictwa ekologicznego jest wykorzystanie metod rolniczych, które mają najmniejszy wpływ na środowisko i zapewniają największe korzyści dla ludzi.
Certyfikowane rolnictwo ekologiczne wymaga od rolnika przestrzegania surowych przepisów, aby utrzymywać „ekologiczną” certyfikację.
Czy ekologiczne warzywa i owoce posiadają wyższą jakość i wartość odżywczą?
Korzyści zdrowotne i zagrożenia związane z ekologicznymi owocami i warzywami to kwestie o dużym znaczeniu ze względu na rosnącą popularność żywności ekologicznej. Podkreślając, że najczęściej kupowaną żywnością ekologiczną są owoce i warzywa. Aktualna literatura pokazuje, że produkty ekologiczne, w porównaniu z produktami konwencjonalnymi, zwykle zawierają wyższy poziom przeciwutleniaczy, w tym witaminy C i niższy poziom azotanów, chociaż konieczne są lepiej kontrolowane badania w celu wyciągnięcia ostatecznych wniosków. Z czego może to wynikać? Rośliny wytwarzają wiele swoich związków przeciwutleniających, aby walczyć z atakami szkodników, więc wyższy poziom w uprawach ekologicznych może wynikać z braku ochrony przez chemiczne opryski. Badania nad rolnictwem ekologicznym i konwencjonalnym są stosunkowo trudne do przeprowadzenia. Dzieje się tak, ponieważ zawartość składników odżywczych w żywności zależy od wielu czynników, takich jak jakość gleby, warunki pogodowe i czas zbioru plonów. Zostało jednak definitywnie wykazane, że produkty ekologiczne zawierają mniej pestycydów niż produkty konwencjonalne. Długoterminowe konsekwencje zdrowotne spożywania pestycydów oraz znaczenie kliniczne nie zostały jeszcze do końca wyjaśnione. Jednak zwiększona ekspozycja na pestycydy może prowadzić do zwiększonego ryzyka ADHD i autyzmu u dzieci. Wiąże się to również z obniżonymi zdolnościami poznawczymi, zdolnością uczenia się i pamięcią. Narażenie na pestycydy może prowadzić do rozwoju choroby Parkinsona, problemów z płodnością i pogorszenia funkcji poznawczych w późniejszym życiu. Istnieje również potencjalny związek między nowotworami a pestycydami. W 2015 roku Międzynarodowa Agencja Badań nad Nowotworami zaklasyfikowała trzy powszechnie stosowane pestycydy jako rakotwórcze. Główna ekspozycja u ludzi była związana z dietą.
Metody rolnictwa ekologicznego mogą potencjalnie prowadzić do skażenia mikrobiologicznego, ale literatura wykazała, że produkty ekologiczne nie niosą ze sobą większego ryzyka znacznego skażenia mikrobiologicznego niż produkty konwencjonalne. Biorąc pod uwagę kwestie zawartości składników odżywczych, pestycydów i bezpieczeństwa mikrobiologicznego, obecne dowody wydają się sugerować, że produkty ekologiczne mogą być potencjalnie korzystniejsze, ale z pewnością nie bardziej szkodliwe dla zdrowia konsumentów niż produkty konwencjonalne.
Ponieważ zainteresowanie konsumentów produktami ekologicznymi stale rośnie, nowe badania będą nadal rzucać światło na wiele możliwych korzyści płynących z jedzenia warzyw i owoców pochodzących z upraw ekologicznych.
Ogólnie rzecz biorąc, czy lepiej jest jeść ekologicznie?
Diety organiczne, które znamy, prowadzą do mniejszej ekspozycji na pestycydy i antybiotyki, pod względem odżywczym są mniej więcej takie same. Jedzenie produktów ekologicznych jest zaletą, ponieważ wiemy, że pestycydy mogą prowadzić do problemów neurorozwojowych i są silnie związane z ryzykiem rozwoju nowotworów.
Literatura podpowiada także, które z warzyw i owoców mają niski poziom pestycydów, więc nie ma potrzeby kupowania produktów ekologicznych: awokado, ananas, brokuły, kapusta i kukurydza. Natomiast truskawki, szpinak, winogrona, jabłka, pomidory i seler mają często wysoki poziom pozostałości pestycydów i w przypadku tych warzyw i owoców w szczególności warto sięgnąć po produkty z uprawy ekologicznej.
Jednak nawet sprawdzone źródło nie daje gwarancji, że warzywa i owoce pozbawione są zanieczyszczeń. Jak pozbyć się niechcianych składników z warzyw i owoców? Przeczytaj nasz wpis: „JAK SKUTECZNIE POZBYĆ SIĘ PESTYCYDÓW I BAKTERII Z WARZYW I OWOCÓW?”
Ważne jest, aby pamiętać, że niezależnie od tego, czy zdecydujesz się kupić produkty żywnościowe ekologiczne, czy konwencjonalne, najważniejsza jest jakość i różnorodność diety. Spożywanie owoców i warzyw jest ważną częścią zdrowej diety.
